Humo Review

Read original article

Humo

Andrew Feinstein legt de internationale wapenhandel bloot

Deze week in Humo: Andrew Feinstein over zijn monumentale aanklacht tegen de wapenhandel: ‘The Shadow World – Inside the Global Arms Trade’.

In een kantoortje in de buurt van metrostation Belsize Park, Noord-Londen, sta ik bij de wieg van een standaardwerk. Andrew Feinstein toont me zijn eerste exemplaar, net van bij de binder bezorgd, van ‘The Shadow World – Inside the Global Arms Trade’, een boek waar hij vier jaar aan gewerkt heeft. Penguin Books pakt ermee uit op 1 november, en Feinstein zal een jaar lang zijn boek achternalopen voor de lancering van de Amerikaanse editie, de Zuid-Afrikaanse, de Nederlandse (op 10 november onder de titel ‘Handelaren des doods’, bij De Bezige Bij), de Spaanse en de Duitse. En er wordt al aan een verfilming gewerkt. Vandaag praat hij voor het eerst uitgebreid over het wereldwijd gesprokkelde materiaal dat hij in deze monumentale aanklacht tegen de wapenhandel heeft verzameld.

Enkele quotes van Andrew Feinstein

De wapenindustrie is een parallel universum: ze kunnen er doen wat ze willen.

Toen ik tegen de partijlijn inging, besefte ik dat mijn carrière in Zuid-Afrika voorbij was. Ik heb mijn ontslag als parlementslid gegeven, en we verhuisden naar Londen. Ik vond er werk in een bank, maar ik bleef ook onderzoek doen naar de Arms Deal en de betrokkenheid van Groot-Brittannië, Zweden en Duitsland. Ik kreeg allerlei mensen over de vloer met vragen over de wapenhandel – activisten, journalisten, klokkenluiders en onderzoekers. Zo ontstond een vrij uniek netwerk van mensen, en groeide het idee om een boek over de wereldwijde wapenhandel te schrijven. Niet dat wapens me zo interesseren, maar wel de gevolgen van die handel voor de democratie. In Zuid-Afrika heb ik geleerd hoe corrupte wapendeals een vergiftigde bron voor het maatschappelijke leven kunnen zijn.
Door de Zuid-Afrikaanse wapendeal te bestuderen ontdekte ik dat Tony Blair een oplichter was. Hij was een paar keer in Zuid-Afrika om de overheid ervan te overtuigen BAE-vliegtuigen te kopen die tweeënhalve keer zo duur waren als de toestellen die de luchtmacht eigenlijk wilde, en alleen met smeergeld haalde hij zijn slag thuis. Hetzelfde deed hij in Tanzania, een nog veel armer land. Terwijl hij de mond vol had over goed bestuur in een Afrika-commissie die hij had opgericht met beroemdheden als Bob Geldof, werkte hij met BAE samen om de Tanzanianen een militair radarsysteem voor hun acht kaduke vliegtuigen aan te praten met een prijskaartje van 45 miljoen dollar. Voor een twintigste van die prijs hadden ze bij een VN-afdeling een civiel radarsysteem kunnen kopen. Smeergeld: 10 miljoen dollar. Dát is Blair, met al zijn retoriek over ethische buitenlandpolitiek.

Reis eens naar Washington DC en je weet genoeg. Als je van de luchthaven de stad binnenrijdt zie je links en rechts van je, voorbij het Pentagon, de grootste gebouwen van Washington liggen. Dat zijn de indrukwekkende hoofdzetels van de grote jongens uit de wapenindustrie: Lockheed Martin, Northrop Grumman, BAE Systems… Zij hebben het meest uitgebreide en gesofisticeerde lobbysysteem op aarde. Ik kan geen sector waar ook ter wereld bedenken die méér invloed heeft op regeringen. Vergeet ook niet dat ze de politici rechtstreeks bedienen met gigantische campagnebudgetten, en met de tewerkstelling in hun achtertuin die ze beloven.

Oostende was zeven jaar lang een belangrijke draaischijf. Vliegtuigen die zogezegd fruit aan boord hadden, zaten eigenlijk vol wapens. Allicht werd er smeergeld betaald om dat door de vingers te zien, maar bewijzen heb ik daar niet voor kunnen vinden. Ofwel werden de wapens onder het fruit verborgen, al is dat spul niet zo makkelijk weg te stoppen. In ieder geval: de regelgeving was te laks, en je vraagt je af hoe het zeven jaar heeft kunnen duren. Daarna is de trafiek verschoven naar landen als de Verenigde Arabische Emiraten. De luchthaven van Sharjah ligt er zeer geïsoleerd, en voor de ontmoetingen en deals heb je het mondaine Dubai in de buurt.