VPRO Gids Interview

Watch the interview here

VPRO Netherlands

Het op een na oudste beroep van de wereld: wapenhandel. Daarover praat Chris Kijne met Andrew Feinstein. Toen hij als parlementariër voor het ANC in Zuid-Afrika een corrupte wapendeal wilde onderzoeken, werd hij uit de partij gezet. Sindsdien volgt hij nauwgezet als journalist en activist de internationale wapenhandel, sprak met handelaren, volgende het spoor van criminelen en regeringsleiders en bracht met zijn boek ‘Handelaren des Doods’ de wereldwijde wapenhandel in beeld. Een boek over een zieke, corrupte wereld, die moorden mogelijk maakt, oorlogen blijft voeden, draait op geld en in stand wordt gehouden door criminelen , industriëlen en politiek leiders.

Volgens het Zweeds onderzoeksbureau Sipri is de internationale wapenhandel bijna weer op het niveau van de Koude Oorlog. Vorig jaar groeide de wapenhandel met 25 procent naar 30 miljard dollar. De Nederlandse wapenexport groeide met 22 procent naar 538 miljoen dollar (408 miljoen euro).

Merchants of Death

Feinstein beschrijft een schaduwwereld van illegale geldstromen en de schokkende verwevenheid van de zwarte handel met de officiële markten, overheden en ontwikkelingsorganisaties. De belangrijkste en enige drijvende kracht van de wapenhandel is geld, heel veel geld. Feinstein spreekt over miljarden waarmee handelaren aan de lopende band zeer invloedrijke mensen bij inlichtingendiensten, overheidsinstanties, NGO’s en politieke partijen omkopen. Deze gegevens maken wapenhandel volgens Feinstein ook zo ondoorzichtig. Ook verklaart het waarom er niets verandert; alle spelers hebben boter op hun hoofd, ook de politieke kopstukken.

The ANC and the corrupt arms deal

De aanleiding voor het schrijven van het boek was de wapendeal die Feinstein bij toeval tegenkwam, in de tijd dat hij parlementslid was voor het ANC. Hij wilde de deal onderzoeken, maar dat mocht niet. Hij besloot af te treden. Het ging om een deal met wapens die niemand nodig had en waar geen geld voor was. Ook in die tijd was vooral geld nodig om HIV remmers te kopen en te verstrekken, maar in de wapenhandel lagen de miljoenen voor het oprapen en het ANC koos voor het laatste. Op deze manier werd partijpot gespekt en was goed gevuld in de verkiezingstijd.

The role of the Netherlands

Nederland staat in de top 10 van grootste wapenhandelaren ter wereld. Hoe corrupt zijn we en wat zijn de gevolgen van onze rol in de wapenhandel? Wat betekent het dat er smeergeld door onze banksystemen gaat? En waarom is Nederland en het kabinet Rutte nog steeds betrokken bij het JSF project. Wat wij volgens Feinstein moeten met het duurste gevechtsvliegtuig ooit gebouwd dat veel minder goed functioneert dan het vliegtuig dat vervangen wordt – is hem onduidelijk.

Feinsteins grote zorg: de wereldwijde corruptie wordt niet aangepakt, er zijn teveel belangen mee gemoeid. Feinstein pleit voor meer transparantie door officiële instanties, zodat burgers zelf kunnen kiezen of er geld wordt gespendeerd aan peperdure wapens.

Bio

Andrew Feinstein (1964) is journalist en activist. Hij is nog steeds Zuid Afrikaans staatsburger, maar woont in Engeland. Voor zijn boek reisde hij de wereld over om de sporen van de wapenhandel te volgen en met grote kopstukken te spreken. Hij is de auteur van After the Party, een boek over zijn tijd als parlementslid, dat bestseller werd. Zijn journalistieke werk verscheen onder andere in The Guardian, The Daily Telegraph, The New York Times en Der Spiegel.